طبق آمارهای رسمی، انتقال آب کارون سبب آلودگی آب اقلیم احواز است
پادماز: نمایندگان فلات فارس درشهرهای اصفهان ویزد وسمنان وکرمان با ادعای اینکه آب کارون به خلیج عربی می ریزد وهدر می شود که باید جلوی این کار راگرفت، تاکنون توانسته اند سالانه میلیون ها متر مکعب آب را از سرشاخه های رودخانه های احواز به این فلات منتقل کنند.
برای پاسخ دادن به ادعاهای پوچ این مرکزنشینانی که تنها به واسطه داشتن قدرت و امتیاز حکومت مطلق برملل غیرفارس ونه به هیچ دلیل ومنطق دیگر، توانسته اند محیط زیست احواز را نابود کنند وآینده نسل های آتی عرب در این اقلیم را باخطر مواجه سازند به داده های آماری سازمان آب دولت مرکزی ایران می پردازیم.
شکل “جریان سالانه آب رودخانه کارون” برحسب داده های آماری رسمی که میزان جریان آب رودخانه کارون از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۸۳ شمسی و همچنین اظهارات مسئولان استانی درباره جریان آب کارون در سال ۱۳۹۲ شمسی تهیه شده است. برحسب اظهارات دلاور نجفی رئیس محیط زیست استان، در سال ۱۳۹۲ دبی (جریان) آب کارون کمتر از ۹۰ مترمکعب درثانیه است که نیمی از آن فاضلاب است. این نمودار نشان می دهد که از آغاز دهه شصت شمسی جریان سالانه آب کارون همواره درحال کاهش بوده است تا اینکه در سال ۱۳۹۲ به حدود ۵۰ مترمکعب درثانیه رسیده است.
درهمین راستا شاخص میزان جامدات محلول در آب(TDS) که خود نشان دهنده میزان مواد آلاینده موجود درآب است برای بررسی آلودگی رودخانه کارون نمایش داده می شود. شکل “میزان جامدات محلول درآب رودخانه کارون” برحسب داده های آماری رسمی از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۷۸ شمسی وهمچنین اظهارات مسئولان استانی درباره میزان این شاخص درسال ۱۳۹۲ تهیه شده است.
این شکل نیز نشان می دهد که میزان جامدات محلول درآب کارون ازآغاز دهه شصت شمسی همواره درحال افزایش بوده است. برای آنکه نگاهی دقیق تر به دهه شصت شمسی داشته باشیم نمودارهای فوق را به دهه شصت محدود کرده ودر نمودار آتی نشان می دهیم.
دو شکل فوق تغییرات جریان آب کارون ومیزان جامدات محلول درآب این رودخانه را درکنار هم نشان می دهند. این دوشکل پاسخی خیلی دقیق به نمایندگان فلات فارس می دهند. همزمان با افزایش میزان برداشت آب از سرشاخه های رودخانه کارون وافزایش سدسازی همواره جریان آب رودخانه کارون کاهش یافته وبه موازات آن همواره میزان جامدات محلول در آب کارون (آلاینده های خطرناک) افزایش یافته است.
به این ترتیب میزان جامدات محلول در آب به شدت بالا می رود. بعنوان مثال و بر اساس دیگر داده های خود نظام جمهوری اسلامی که شامل سال ۱۳۹۰ شمسی می شود، شاخص میزان جامدات محلول در آب در شهر شوشتر حدود ۸۰۰ میلی گرم در لیتر و در احواز حدود ۲۱۰۰ میلی گرم در لیتر و در محمره و عبادان بالای ۴۸۰۰ میلی گرم در لیتر است. به عبارتی هر قدر آبها به سمت جنوب اقلیم احواز پیش می روند، میزان جامدات محلول در آنها به شکل فزاینده ای بالا می رود. استانداردهای جهانی آب با شاخص جامدات محلول بالای ۱۲۰۰ میلی گرم در لیتر را غیر قابل شرب می دانند. در این میان شاخص جامدات محلول در آب دیگر شهرهای ایران کمتر از ۵۰۰ میلی گرم در لیتر است.
با این وجود مسؤولان محلی در احواز آب دارای میزان جامدات محلول بالای ۱۵۰۰ میلی گرم در لیتر را به عنوان حد مجاز اعلام کرده اند. مؤسسات بین المللی فعال در زمینه محیط زیست و سازمان جهانی بهداشت میزان ۱۵۰۰ میلی گرم در لیتر را به عنوان حد مجاز برای کشاورزی می دانند.
به هرحال بالارفتن شوری آب برای زمینهای کشاورزی نیز بسیار خطرناک است وادامه آبیاری زمینهای کشاورزی به شیوه سنتی به دلیل بالا بودن نسبت جامدات محلول در آب در مدتی نه چندان دراز سبب مرگ زمینهای کشاورزی خواهد شد. این امر یکی دیگر ازنتایج چپاولگری مرکزنشینان را نشان می دهد که آینده نسل های آتی عربهای احواز راباخطری جدی تهدید می کند.
البته به هیچ وجه نباید ورود پسابهای طرح های توسعه نیشکر که تی دی اس بالای ۱۰ هزار میلی گرم درلیتر دارند وهمچنین ورود سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون متر مربع فاضلاب به رودخانه کارون درآلوده ساختن آن نادیده گرفت. اما در هرحال کاهش میزان جریان آب رودخانه درواحد ثانیه سبب شده است تا رودخانه قدرت پالایندگی خود را از دست دهد ونتواند آلودگی های سنگین دربستر خود را به خلیج عربی بریزد.
ازدیگر تبعات وخیم انتقال آب رودخانه کارون به فلات مرکزی وسدسازی بی رویه نابود شدن اکوسیستم های مهم اقلیم احواز است. هور(تالاب) العظیم یکی از مهمترین تالاب های خاورمیانه است که نقشی اساسی درپالایش هوای منطقه دارد. تبخیر زیاد آب از سطح این تالاب سبب شده تا سدی مانع دربرابر ورود طوفانهای شنی به اقلیم احواز وغرب کشور باشد. داده های آماری رسمی درپژوهشی که دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده است نشان می دهد که سطح هور العظیم همواره درحال کاهش است.
این شکل نشان می دهد که باکاهش آب ورودی به هور العظیم، مساحت این هور از سال ۹۰ میلادی به این سو پیوسته درحال کاهش بوده است. البته هور العظیم از رودخانه کرخه آبیاری می شود درحالی که این رودخانه درسالهای اخیر به دلیل ساخته شدن سدهایی بزرگ در مسیر آن به شکل کامل خشک شده است. هور العظیم درحال حاضر به واسطه پسابهای خیلی شود توسعه نیشکر آبیاری می شود وحیات وحش آن درحال نابود شدن است.
منحرف ساختن آب کارون به سمت فلات مرکزی فارس و ساخت دهها سد برروی رودخانه های اقلیم احواز در استان های مجاور تبعات وخیمی برای محیط زیست این اقلیم وبه تبع آن مردم عرب به همراه داشته است. از جمله این تبعات می توان افزایش شوری وآلودگی آب رودخانه وآب شرب مردم و شور شدن زمین های کشاورزی، خشک شدن رودخانه های کرخه وجراحی وکارون، خشک شدن هور العظیم و نیمه خشک شدن هور فلاحیه و هجوم طوفان های شن به سمت احواز و شیوع انواع بیماری های روده ای وکلیوی وتنفسی، مرگ حیواناتی نظیر آهوها وماهی ها ومهاجرت انواع پرنده ها از تالاب ها، ممنوعیت کشاورزان عرب ازبرداشت آب توسط مسئولان نظامی توسعه نیشکر، ورود آب شور خلیج عربی به شط العرب ومرگ هزاران نخل، مهجور شدن بیش از ۴۰ روستا دراطراف هور العظیم وافزایش نسبت حاشیه نشینی در احواز مواردی هستند که درنتیجه طرح های ضدانسانی ممنوعیت ورود آب به اقلیم احواز از سوی دولت مرکزی ایران برای این اقلیم به ارمغان آورده است.
تدوین وبررسی: جنبش ملی دموکراتیک عرب الاحواز
