اهانت روزنامه اطلاعات به هویت عربی احواز در سال ۱۹۸۵ 

پادماز- در روز یکشنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۶۴ شمسی، مصادف با پنجم ماه مه سال ۱۹۸۵ میلادی، روزنامه اطلاعات در احواز با اختصاص دادن یک ویژنامه به بررسی تاریخ آنچه خوزستان می نامد، هویت عربی اقلیم احواز را مورد حمله اهانت های کینه توزانه اش قرار داد.

در ویژه نامه این روزنامه دولتی، که بیانگر مواضع رسمی دولت ایران است، مقاله ای تاریخی درباره هویت اقلیم احواز نوشته شده است. این روزنامه مقاله ای با تیتر “اهواز در گذشته و حال” را در صفحه اولش منتشر کرده بود که تاریخ جعلی احواز را از نگاه دولت مرکزی ایران، مطرح می کرد. نام نویسنده این مقاله مشخص نیست و در انتهای مقاله در صفحه ۲ “خبرنگار اطلاعات” در احواز به عنوان نویسنده مقاله معرفی شده است.

بر اساس این مقاله احواز شهری ایرانی است و تاریخ تاسیس احواز به سلسله های ایرانی نظیر اشکانیان نسبت داده می شود. همچنین در آن ایلات مختلفی نظیر لرها و بختیاری و شماری از ایلات عرب نیز زندگی می کنند. همچنین شهر احواز شهر کوچکی بود و تاریخ خاصی جز اینکه آنچه روزنامه اطلاعات گورهای زرتشتیان می نامند و در بخشی از کوههای شرقی احواز بشکل دخمه هستند اثر خاص دیگری وجود ندارد. اینگونه تاریخ نویسی مرکزگراها که گذشته وهمی و تخیلی را به زمان حاضر می بافد و از آن به عنوان یک حقیقت مطلق می سازد، امر جدیدی نیست. ولی این همه ماجرا نیست روزنامه اطلاعات تنها به انتشار مطالب کذب تاریخی اکتفا نکرد بلکه با معرفی کردن عربهای احوازی به عنوان اقلیت و یا کولی هویت ملت عرب احواز را نشانه گرفته بود و قصد توهین به مردم عرب احوازی را داشت.

در ادامه مقاله “اهواز در گذشته و حال” در صفحه ۲، نویسنده روزنامه اطلاعات اهانت رسمی دولت ایران به هویت عربی احواز و به ملت عرب احواز را اینگونه  بیان می کند:

ایل اعراب کولی از نوع طوایف قراچی در صفحات خوزستان پراکنده دیده می شود. هنر آنها رقص است و غیره.

اطلاعات در یک هفته پیش از این اهانت، یعنی در تاریخ هشتم اردیبهشت ۱۳۶۴، مقاله دیگری را تحت عنوان یادداشت هفته در صفحه اول منتشر کرده است که در آن بشکل غیرمستقیم کولی هایی که در یکی از محله های احواز در کنار مردم عرب زندگی می کردند را عرب نامیده و سعی در چسباندن وصله کولی به ملت عرب احواز داشته است. این بار نیز نویسنده مقاله هویتش نامعلوم است و تنها عنوان خبرنگار اطلاعات در احواز ذکر شده است.

این اهانت های روزنامه دولتی اطلاعات، به سرعت در تمام شهرهای اقلیم احواز منتشر شده و به دست عموم مردم رسید. تنها ساعاتی پس از اطلاع مردم از این اهانت مسئولان استانی از خشم گسترده مردم عرب با خبر شدند. گزارشها حکایت از تجمع مردم در خیابانها و بحث و جدل درباره مواضع این روزنامه دولتی داشته است. این امر سبب شد تا مسئولان استانی در روز بعد، دستور جمع آوری روزنامه اطلاعات از سطح شهر را بدهند.

هسته های فعال جوانان عرب مقاله حاوی اهانت دولت ایران به ملت عرب احواز را تکثیر کرده و به شکل وسیعی در سطح اقلیم احواز منتشر کردند.

خشم مردمی در شهرهای مختلف احواز به چشم می خورد. بیانیه هایی از سوی هسته های سِرّی جوانان احوازی منتشر شد که مردم عرب را دعوت به تظاهرات علیه اهانت صورت گرفته، می کرد.

سه روز پس از انتشار این مقاله ی اهانت آمیز، تظاهرات بزرگی در میدان لشکرآباد احواز صورت گرفت و این تظاهرات بسوی کوی علوی و دیگر مناطق احواز ادامه یافت. از حدود ساعت ۱۰ صبح همزمان با آغاز تظاهرات تا نیمه شب آن روز شهر احواز صحنه تیراندازی نیروهای سپاه و بسیج و لباس شخصی های اطلاعات به سوی تظاهرکنندگان احوازی بود. در اکثر مناطق شهر گاز اشک آور و بوی دود لاستیک های سوخته پراکنده بود. نیروهای امنیتی در همه خیابانها منتشر شده بودند واتوبوسهای حامل صدهها بازداشتی عرب در رفت و آمد بودند.

این تظاهرات ملت عرب احواز که بعدها به انتفاضه کرامت اول معروف شد، به سرعت به شهرهای مختلف اقلیم احواز گسترش یافت و برای حدود ده روز ادامه داشت. این تظاهرات علاوه بر شهر احواز به شهرهایی نظیر خفاجیه، حمیدیه، سوسه، رامز و شوشتر گسترش یافت.  و در نهایت امر مسئولان استانی و عاملان این اهانت را مجبور به عذرخواهی کرد.

پادماز برای اولین بار و پس از ۳۵ سال از وقوع این انتفاضه مردمی، با یکی از فعالان آن دوره که در شکل گیری این تظاهرات نقش داشته است مصاحبه انجام داد که  متن آن را به زودی منتشر می کند.

یک هفته پس از انتشار اهانتهای روزنامه اطلاعات به مردم عرب و شعله ور شدن آتش اعتراضات مردمی و گسترش آن به شهرهای مختلف اقلیم احواز آنهم در دوران جنگ و جو امنیتی حاکم، روزنامه اطلاعات در پوزشی کذایی بار دیگر تیتر اهانت آمیزش را تکرار کرده و پوزش کینه ورزانه اش را منتشر کرد.

مسئولان جمهوری اسلامی بسان همیشه جهت سرپوش گذاشتن بر این جنبش مردمی، بسیجیان وابسته به نظام را طی تظاهراتی در مرکز شهر احواز به خیابان آورده و شعارهایی در محکومیت اهانت به مردم عرب و در عین حال محکومیت عوامل دشمن سر دادند. ولی برای ملت عرب احواز کاملاٌ واضح بود که این تظاهرات مزدوران جمهوری اسلامی، پس از سرکوب شدید و وحشیانه تظاهرکنندگان عرب و بازداشت هزاران تن از آنها ، بمنظور عوامفریبی صورت گرفت.

مسئولان مختلف دولت ایران نیز با بیان کردن اظهاراتی در مدح وطن خواهی مردم عرب و دفاع از مرزها آنها را عشایر غیور خواندند و بدین گونه سعی در آرام کردن اوضاع در اقلیم احواز داشتند.

این واکنش ملت عرب احواز نسبت به اهانت به هویت احواز آنهم در اوج جو خفقان و امنیتی دوران جنگ، و شعله ور ساختن انتفاضه بزرگ و به یادماندنی حلقه ای مهم در تاریخ مبارزاتی ملت عرب احواز علیه سیاستهای دولت مرکزی ایران در مصادره هویت و تاریخ احواز محسوب می شود.

جنگ و جو امنیتی سبب شد تا این انتفاضه بزرگ تدوین نشود و تنها در حافظه جمعی ملت عرب احواز باقی بماند. پادماز در راستای حفظ این ارث مبارزاتی با تدوین جزئیات این انتفاضه، یاد جوانانی که در آن سالهای اختناق جان خود را از دست دادند و یا سالهایی طولانی از عمر خود را در زندانها سپری کردند را ارج نهاده و از تمامی کسانی که در این زمینه اطلاعی دارند می خواهد تا با تدوین جزئیات این انتفاضه یاد آن فداکاریها را دوباره زنده کنند.

بخش تحقیق و بررسی جنبش ملی دموکراتیک عرب الاحواز

التیار الوطنی العربی الدیمقراطی فی الاحواز