سایت رادیو زمانه: سازمان ملل متحد، روز ۲۲ مارس را به‌عنوان روز جهانی آب نامگذاری کرده است.
این روز جهانی، ۲۱ سال پیش برای نخستین‌بار در کنفراس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در کشور برزیل تصویب و از سال ۱۹۹۳ میلادی اجرا شد. در سال‌های اخیر، سازمان ملل بار‌ها نسبت به کمبود آب در جهان هشدار داده و دسترسی به آب آشامیدنی پاکیزه را به عنوان یک حق به رسمیت شناخته است.
این سازمان تخمین زده تا سال ۲۰۳۰ پنج میلیارد انسان درگیر کمبود آب می‌شوند. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه در سراسر دنیا پنج میلیون نفر و در هر روز پنج هزار کودک جان خود را بر اثر استفاده از آب‌های آلوده از دست میدهند. به نظر می‌رسد ایران هم بخشی از این مرگ و میر را به خود اختصاص داده باشد. چون سال‌هاست بسیاری از شهرهای جنوب غربی ایران و به‌ویژه مناطق عرب‌نشین با مشکل آب آشامیدنی پاکیزه روبه رو هستند. به باور برخی از کار‌شناسان عدم دسترسی به آب آشامیدنی بزرگ‌ترین نقض حقوق بشر در جهان است.
ماندگاری معضل آب
اگرچه مناطق عرب نشین دارای رودخانه‌های پرآبی مانند کارون، کرخه و دز است، اما مردم این منطقه از آب شرب لوله‌کشی محروم هستند و برای تهیه آب آشامیدنی ناچارند سراغ آب فروشی‌ها یا فروشندگان دوره‌گرد بروند. با وجود وعده‌های مسئولان دولتی این معضل در بسیاری از شهرهای عرب نشین باقی مانده است.
سید شریف حسینی، نماینده احواز در دی ماه سال ۹۱ در مجلس گفت: «من صدای مردمی هستم که وعده‌های سیاسیون، رخسار زیبای آن‌ها را پریشان کرده است… آیا شما حاضرید تنها یک جرعه از آب آشامیدنی احواز را بنوشید؟ آیا وزیران شما حاضرند در مناطق عرب نشین که هیچ امکاناتی ندارند، برای لحظه‌ای زندگی کنند».
به گزارش روزنامه بهار، آلودگی آب در احواز به قدری بوده که پنج سال پیش کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت دولت نهم، در مراسم روز دانشجو حاضر به چشیدن آب احواز نبود و گفت: «قبول داریم کیفیت آب احواز پایین است، گزارش آن را داده‌ایم و در این خصوص با وزارت نیرو نیز صحبت‌هایی شده است».
این اولین و آخرین وعده مسئولان دولتی برای پیگیری و حل مشکل آب آشامیدنی در احواز نبود. به گزارش رسانه‌های ایران، محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران در آذرماه سال ۸۷، خرداد ۸۸ و مهرماه ۸۹ از پروژه آب رسانی به اقلیم احواز سخن گفت و طرح «آبرسانی غدیر» در اقلیم احواز را افتتاح کرد.
به گزارش سایت کلمه، اگرچه طرح آبرسانی غدیر بخشی از مشکلات شهروندان اقلیم را حل کرد، اما در فصل تابستان این معضل بیشتر خود را نشان می‌دهد و آب لوله‌کشی به‌ویژه در احواز قابل نوشیدن نیست.
گفته می‌شود، طرح غدیر به طول ۸۵۰ کیلومتر و با هدف آبرسانی به ۲۵ شهر و یک هزار و ۶۰۸ روستای اقلیم احواز در حال اجراست.
تاکنون چندین‌بار نماینده احواز در مجلس از وضعیت آب آشامیدنی در این شهر انتقاد کرده و گفته است: «مشکل این است که قول‌ها و وعده‌ها چندین برابر عمل است. دیگر زمان کلی‌گویی گذشته است».
آب متعفن
براساس گزارش‌ها، آلودگی آب در اکثر شهرهای اقلیم احواز به قدری است که مردم به این باور رسیده اند که برای وضو گرفتن هم نمی‌شود از آن استفاده کرد. همچنین به گزارش خبرگزاری محیط زیست (ایرن)، یک کار‌شناس آلمانی، مصرف آب احواز برای حیوانات را هم خطرناک دانسته است.
این کار‌شناس آلمانی گفته، آلودگی آب احواز به حدی است که مصرف گوشت حیواناتی هم که از این آب نوشیده باشند ممکن است خطراتی برای انسان در پی داشته باشد.
ابراهیم عربی، فعال حقوق بشر عرب پیشتر به زمانه گفته بود: «مردم محمره (خ رم ش ه ر)، عبادان و احواز مشکل آب آشامیدنی دارند تا جایی که در سال ۱۹۸۸-۱۹۸۹منجر به تظاهرات مردم شد. رودخانه زیبای کارون که در آن کشتیرانی می‌شد هم اکنون خشک شده… فاضلاب صنایع به این رودخانه می‌ریزد و به همین دلیل مردم آب آشامیدنی ندارند».
خبرگزاری ایسنا در آذرماه سال ۹۱ در گزارشی نوشته بود: «این روز‌ها آب آشامیدنی و لوله‌کشی بسیاری از مناطق کلانشهر احواز به‌دلیل بارندگی گل‌آلود شده است و دیگر استانداردهای لازم را برای آشامیدن ندارد؛ تاحدی که بوی تعفن فاضلاب می‌دهد».
در چنین شرایطی به نظر می‌رسد زمینه ابتلا به بیماریهای خطرناک مانند وبا بیشتر شود. به همین خاطر مدیر عامل شرکت آبفا از تشدید کنترل آب آشامیدنی خبر داده بود. محمدعلی صنیعی‌نژاد گفته بود: «به منظور پایداری کیفی آب آشامیدنی در شرایط ویژه با توجه به شروع پیک دوم وبا یا التور با آغاز فصل پاییز که ازجمله بیماریهای بومی اقلیم احواز است، اقدامات لازم برای افزایش سطح بهداشت آب متناسب با استانداردهای ملی و رهنمودهای سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته است».
حق دسترسی به آب
سازمان ملل سال ۲۰۱۰ دسترسی به آب سالم و بهداشتی به عنوان یکی از حقوق اساسی بشر را به تصویب رساند. به گزارش دویچه‌وله این حق مانند حق دسترسی انسان‌ها به مواد غذایی و فارغ بودن آن‌ها از شکنجه و تبعیضهای نژادگرایانه در زندگی انسان‌ها است.
به گزارش دویچه‌وله این حق مانند حق دسترسی انسان‌ها به مواد غذایی و فارغ بودن آن‌ها از شکنجه و تبعیضهای نژادگرایانه در زندگی انسان‌ها است. گفته می‌شود کودکان بیشتر در معرض خطر آب‌های آلوده قراردارند. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است هر روز پنج هزار کودک به دلیل استفاده از آب آلوده جان خود را از دست میدهند. همچنین سازمان ملل گفته است: «میزان مرگ و میر ناشی از آب آلوده، بیشتر از مجموع مرگ و میر ناشی از بیماریهای ایدز، سرخکان و مالاریا است.
شاید به این دلیل است، چند سال پیش ماودی بارلو، بنیان بنیانگذار «پروژه سیاره آبیرنگ» عدم دسترسی به آب پاکیزه را بزرگ‌ترین نقض حقوق بشر در جهان عنوان کرده بود. دویچه‌وله نوشته است، «پروژه سیاره آبیرنگ» خود را متعهد به حفظ و توزیع عادلانه منابع آبی در سطح جهان می‌‌داند و همچنین از چند سال پیش کار کرده برای تصویب حق دسترسی به آب پاکیزه در سازمان ملل متحد.
به قلم: محسن کاکارش
توضیح: نام شهرها و اقلیم از فارسی جعلی به عربی اصیل و صحیح تصحیح شد. تیتر گزارش نیز بنا به صلاح دید سردبیر تغییر داده شد.
