نشستی در سازمان ملل درباره وضعیت حقوق بشر در ایران

روز پنجشنبه، ۶ مارس ۲۰۲۵، نشستی در مقر سازمان ملل در ژنو برگزار شد که در حاشیه اجلاس پنجاه و هشتم شورای حقوق بشر سازمان ملل تحت عنوان “وضعیت حقوق بشر در ایران” برگزار گردید. در این نشست، تعدادی از فعالان حقوق بشر از ملل غیر فارس و نمایندگان اقلیت‌های مختلف ایران شرکت کردند و به بررسی نقض گسترده حقوق بشر توسط حکومت ایران پرداختند.

بررسی وضعیت مردم احوازی

در این نشست، عبدالرحمن حیدری به نمایندگی از سازمان المصدر الاحوازی (Ahwazi Source) حضور یافت و به تشریح وضعیت مردم عرب احوازی پرداخت. وی تأکید کرد که مردم احواز با تبعیض سازمان‌یافته در تمامی جنبه‌های زندگی، از جمله محرومیت از حقوق سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اقتصادی مواجه هستند. همچنین وی اشاره کرد که حکومت ایران با استفاده از بازداشت‌های خودسرانه، سرکوب خشونت‌آمیز و اعدام‌های گسترده تلاش می‌کند تا صدای مردم احواز را خاموش کند.

نقض حقوق ملت های غیر فارس

این نشست تنها به بررسی وضعیت مردم احواز محدود نشد، بلکه نقض حقوق ملتهای غیر فارس از جمله کردها، بلوچ‌ها و ترک‌های آذربایجانی نیز مورد بحث قرار گرفت. شرکت‌کنندگان توضیح دادند که این گروه‌ها با حذف سیستماتیک و سیاست‌های سرکوبگرانه روبرو هستند و از حقوق اساسی خود در زمینه اشتغال، آموزش و آزادی مذهبی محروم شده‌اند.

درخواست بین‌المللی برای توقف نقض حقوق بشر

شرکت‌کنندگان در نشست خواستار اقدام جدی جامعه بین‌المللی برای اعمال فشار بر حکومت ایران جهت بهبود وضعیت حقوق بشر و تضمین حقوق تمامی گروه‌های اثنیکی و مذهبی و غیره در ایران شدند. همچنین بر لزوم تشکیل کمیته‌های تحقیق مستقل بین‌المللی جهت بررسی موارد گسترده نقض حقوق بشر در ایران تأکید کردند.

حضور نمایندگان رسمی و دیپلماتیک

این نشست با حضور نمایندگانی از کمیته حقیقت‌ یاب ویژه ایران و همچنین نمایندگانی از کشورهای اروپایی برگزار شد که نشاندهنده افزایش توجه جامعه جهانی به وضعیت حقوق بشر در ایران است.

ترجمه متن سخنرانی عبدالرحمن حیدری:

خانمها و آقایان،

ابتدا مایلم از مرکز حقوق بشر زاگرس برای برگزاری این نشست جانبی و دعوت از من تشکر کنم. افتخار دارم که امروز به نمایندگی از سازمان المصدر الاحوازی، یک سازمان حقوق بشری ثبت‌شده در بریتانیا، در خدمت شما باشم. سازمان ما متعهد به دفاع از حقوق مردم عرب احوازی در ایران است و بر مستندسازی موارد نقض حقوق بشر، افزایش آگاهی بین‌المللی و تعامل با سیاست‌گذاران و نهادهای حقوق بشری تمرکز دارد.

امروز در اینجا حضور یافته‌ام تا توجه شما را به نقض مداوم حقوق بشر علیه مردم عرب احوازی در ایران جلب کنم. از زمان اشغال احواز در سال ۱۹۲۵، مردم احوازی با سرکوب سیستماتیک، تبعیض و به حاشیه راندن  از سوی دولت ایران روبرو بوده‌اند و حقوق اساسی آنها به شیوه‌های مختلف نقض شده است.

تبعیض سیاسی

مردم احواز از حق مشارکت سیاسی محروم بوده و برای هر گونه فعالیت مسالمت‌آمیز، خودسرانه بازداشت می‌شوند. فعالان احوازی، از جمله افراد در تبعید، ربوده شده و اعدام می‌شوند. حکومت ایران هرگونه مطالبه حقوق اساسی را جدایی‌طلبی تلقی می‌کند. هیچ حزب احوازی اجازه فعالیت در داخل احواز را ندارد، حتی آنهایی که به قانون اساسی رژیم فعلی معتقدند مانند حزب الوفاق.

اعدام‌ها و زندان‌های گسترده

مردم احواز یکی از بالاترین نرخ‌های اعدام در ایران را دارند. فعالان سیاسی احوازی تحت شکنجه قرار گرفته و به اجبار به اعترافات نادرست وادار می‌شوند. سال گذشته، چندین زندانی احوازی مخفیانه اعدام شدند بدون آنکه خانواده‌هایشان مطلع شوند.

در حال حاضر، ۹ فعال احوازی در آستانه اعدام قرار دارند، از جمله: عباس دریس، علی عبیداوی، عدنان غبیشاوی، علی مجدم، حبیب دریس، سالم آلبوشوکه، معین خنافره، محمد رضا مقدم و مالک موسوی.

در آغاز سال ۲۰۲۵، صدها فعال احوازی و اهل سنت به دلیل باورهای دینی خود زندانی شده‌اند.

سرکوب زبانی، فرهنگی و مذهبی

مردم عرب احوازی، علی‌رغم اینکه یک قوم بومی در ایران هستند، از آموزش به زبان مادری خود محروم‌اند. سیستم آموزشی ایران، زبان فارسی را به اجبار به کودکان عرب تحمیل کرده که منجر به افزایش ترک تحصیل دانش‌آموزان احوازی شده است. همچنین، هرگونه بیان فرهنگی جرم‌انگاری شده است، حتی سرودن شعر به زبان عربی می‌تواند منجر به بازداشت شود.

برای مثال، در ۵ مارس، خواننده احوازی، مهدی یراحی، به دلیل انتشار یک ترانه در حمایت از اعتراضات، ۷۴ ضربه شلاق دریافت کرد. علاوه بر این، شاعران احوازی همچون حسن حیدری و ستار سیاحی به طرز مشکوکی به قتل رسیده‌اند، در حالی که دیگران، مانند محمد عامر زویدات و علی طرفی، مجبور به ترک کشور شدند.

حاشیه‌نشینی اقتصادی

احواز، غنی‌ترین منطقه ایران از نظر منابع طبیعی است، اما مردم احواز در فقر شدید و بیکاری به سر می‌برند. زمین‌های آنان برای پروژه‌های دولتی مصادره شده و هزاران خانواده بی‌خانمان شده‌اند. نمونه‌هایی از این سیاست شامل مصادره صدها هزار هکتار زمین برای پروژه‌های نیشکر و همچنین تخریب مناطق مسکونی در دچه ‌العباس، شیبان، حویزه، عبادان و محمره است.

بحران زیست‌محیطی

سیاست‌های دولتی مانند انتقال آب از رودخانه های کارون کرخه، باعث خشکسالی شدید و بیابان‌زایی شده است. مردم احوازی که به کشاورزی وابسته‌اند، در تلاش برای بقا هستند. اعتراضات علیه بحران آب در سال ۲۰۲۱ با سرکوب خشونت‌آمیز مواجه شد که منجر به کشته شدن معترضان و بازداشت‌های گسترده گردید.

درخواست اقدام بین‌المللی

ما از سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری بین‌المللی می‌خواهیم:

1. حکومت ایران را بابت سرکوب سیستماتیک مردم احواز پاسخگو کنند.

2. خواهان پایان اعدام‌ها و بازداشت‌های خودسرانه شوند.

3. بر ایران برای اعطای حقوق زبانی و فرهنگی به عرب‌های احوازی فشار آورند.

4. تحقیقات مستقل درباره تخریب محیط ‌زیست و جابه‌جایی اجباری را تضمین کنند.

مبارزه مردم احوازی برای عدالت نباید نادیده گرفته شود. وجامعه جهانی باید فوراً اقدام کند.

با تشکر.

در ذیل لینک کلیپ سخنرانی جهت مراجعه اضافه شده است.