افزایش تعداد کشورهای خواهان پیشبرد پرونده نقض حقوق بشر همپای مذاکرات هسته ای با ایران

کریستوف اشترسر، مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان، اعدام‌های اخیر در ایران را محکوم کرد و خواستار توقف آن‌ها شد. آمریکا نیز از افزایش اعدام‌ها ابراز نگرانی کرد. وزارت امور خارجه ایران واکنش نشان داد.

نمایندگان سازمان‌های حقوق بشری عفو بین‌الملل و “جامعه اقوام در معرض خطر” (Gesellschaft für bedrohte Vöِlker) در گفت‌وگو با دویچه وله اعدام‌های اخیر در ایران را به شدت محکوم کردند و از وضعیت زندانیان در این کشور ابراز نگرانی کردند.

دولت‌های آمریکا و آلمان نیز نگرانی خود را در مورد رقم بالای اعدام‌ها در ایران ابراز کردند.

پیش از این جن ساکی، سخنگوی وزارت امور ‌خارجه ایالات متحده آمریکا، روز دوشنبه (۱۲ خرداد/ ۲ ژوئن) اعلام کرد که “آمریکا نگران شمار بالای اعدام‌ها در ایران است که پس از یک محاکمه قضایی مخدوش صادر و اجرا می‌شوند”.

این سخنگو در عین حال رعایت حقوق بشر از جانب دولت ایران را آزمون کلیدی برای جذب مجدد ایران در جامعه جهانی توصیف کرد.

در واکنش به این انتقادها محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران و مرضیه افخم سخنگوی آن وزارتخانه، همواره به روش های سابق اقدام به فرافکنی می کنند. جمهوری اسلامی به جای پاسخ به سوالات جامعه جهانی درباره نقض سیستماتیک حقوق بشر به خصوص نقض حقوق بشر در مناطق ملت های غیر فارس، طرح موضوع نقض حقوق بشر را (سیاسی) اعلام کرده اند!

همچنین کریستوف اشترسر (Christoph Stresser)، مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان، در گفت‌و‌گوی اختصاصی با بخش فارسی دویچه‌وله از وضعیت حقوق بشر و افزایش اعدام‌ها در ایران انتقاد کرد.

او در این مورد گفت: «پس از روی کارآمدن حسن روحانی هم وضعیت حقوق بشر در ایران بهبود نیافته است.»

اشترسر تصریح کرد: «ما خبرهایی می‌شنویم مبنی بر اینکه وضعیت حقوق بشر نه تنها بهتر نشده بلکه شمار اعدام‌ها بیشتر شده و محدودیت‌ها علیه اقلیت‌های دینی از جمله بهایی‌ها فزونی یافته است.»

مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان در ادامه افزود: «به نظر من انتظارات از رئیس جمهور ایران زیاد بوده و هیچیک ازآنها برآورده نشده است.»

مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان انتقاد می‌کند به اینکه مسئله حقوق بشر به دلیل لاینحل ماندن مشکل پرونده هسته‌ای ایران به اندازه کافی مطرح نمی‌شود.

این مقام مسئول آلمانی در این رابطه تاکید می‌کند: «من امیدوارم دولت آلمان درباره وضعیت حقوق بشر در ایران گزارشی تهیه بکند، زیرا اعدام‌ها زیاد شده و ما در تلاشیم تا درباره وضعیت حقوق بشر در ایران در بوندستاگ، پارلمان آلمان، نیز بحث انجام بگیرد.»

اشترسر پیش از این در گفت و گوی با بخش فارسی دویچه وله گفته بود که در اوایل ماه آوریل امسال در “کمیسیون حقوق بشر و کمک‌های بشردوستانه” پارلمان درباره وضعیت حقوق بشر گزارش خواهد داد و اگر این کمیسیون بپذیرد، موضوع وضعیت حقوق بشر در ایران به پارلمان آلمان کشیده خواهد شد.

وی در این باره توضیح داد: «در ماه آوریل متاسفانه بحث مورد نظر انجام نگرفت. من این انتقاد را به خود وارد می‌دانم که در این رابطه به اندازه کافی تلاش نشد. اما در گزارش بعدی ما که قرار است در نیمه دوم سال ۲۰۱۴ منتشر شود، وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت.»

اشترسر در پایان صحبت‌های خود اطلاع داد که تا پایان ماه ژوئیه ۲۰۱۴ متن اولیه گزارش دولت آلمان تهیه خواهد شد.

دکتر کمال سیدو، مسئول امور خاورمیانه در “جامعه اقوام در معرض خطر” که مرکز آن در شهر هانوفر آلمان است، معتقد است اقداماتی که دولت آلمان تابحال در رابطه با مسئله حقوق بشر در ایران انجام داده کافی نبوده است.

سیدو از دولت و پارلمان آلمان درخواست می‌کند که با بدتر شدن وضعیت حقوق بشر و افزایش اعدام‌های اخیر فشار به دولت ایران را بیشتر کنند.

او همچنین تاکید می‌کند: «آلمان همیشه از دیالوگ صحبت و از دولت روحانی تمجید کرده است.»

دکتر کمال سیدو در ادامه می‌افزاید: «اما حالا با توجه به بدترشدن وضعیت حقوق بشر و افزایش اعدام‌ها زمان آن فرا رسیده است که در مذاکرات اقتصادی و هسته‌ای با ایران مسئله حقوق بشر نیز به یکی از محورهای اصلی این گفتگوها تبدیل شود.»

سیدو از “جامعه اقوام در معرض خطر” در ادامه می‌گوید از هر اقدام دولت آلمان برای پایان دادن به اعدام‌ها در ایران و آزادی زندانیان سیاسی حمایت می‌کند.

بهاره دویس، کارشناس مسائل مربوط به ایران در سازمان عفو بین‌الملل، نیز در مصاحبه با دویچه وله تأیید می‌کند وضعیت حقوق بشر در ایران بدتر شده است. وی در این رابطه به آخرین گزارش این سازمان هم اشاره می‌کند که در روز دوشنبه (۲ ژوئن/۱۲ خرداد) زیر عنوان “خفقان، اخراج، زندان؛ سرکوب دانشجویان و دانشگاهیان در ایران” منتشر شد.

وی می‌افزاید: «از نیمه دوم سال ۲۰۱۳ و اوایل ۲۰۱۴ شمار اعدام‌ها در ایران به طور فزاینده بالا رفته و باعث نگرانی ما شده است. مقامات ایران این اعدام‌ها را با دادرسی‌های بسیار ناعادلانه اجرا می‌کنند.»

او تصریح می‌کند: «محاکم ایران برای جرایمی که در زمره جدی‌ترین جرایم قرار نمی‌گیرند نیز حکم اعدام صادر می‌کنند. در قوانین ایران برای جرایمی چون مواد مخدر، اقدام علیه امنیت ملی یا محاربه یا در رابطه با قصاص مجازات اعدام مقرر شده است.»

بهاره دویس در پاسخ به پرسش دویچه وله درباره دلایل افزایش شمار احکام اعدام در ایران به گسترش “فقرعمومی” و “بروز تنش‌های درون قدرت” در کشور اشاره می‌کند.

وی در این رابطه همچنین تاکید می‌کند: «مقامات ایرانی آمار رسمی از احکام صادره اعدام منتشر نمی‌کنند و مشکل است که بدانیم برای چه جرائمی مجازات اعدام صادر شده است.»

بهاره دویس می‌افزاید: «تا زمانی که مقامات مسئول قوانین را بررسی مجدد نکنند تا مطمئن بشوند که آیا این قوانین در انطباق با قوانین بین‌الملل هست یا خیر، وضعیت حقوق بشر در ایران بهتر نخواهد شد.»

به نظر نمایندگان سازمان عفو بین‌الملل و “جامعه اقوام در معرض خطر” اقدامات دولت‌های غربی در رابطه با وضعیت حقوق بشر در ایران تابحال کافی نبوده است.

بهاره دویس از سازمان عفو بین‌الملل در این رابطه تاکید می‌کند: «خواسته‌های ما از جامعه بین‌المللی و کشورهای اروپایی در سه محور خلاصه شده است:

اول اینکه مذاکرات هسته‌ای با ایران که در ظرف سال‌های گذشته روی مسئله حقوق بشر سایه انداخته بود، جامعه بین‌المللی را از واکنش نشان دادن به نقض حقوق بشر باز ندارد.

دوم اینکه جامعه بین‌المللی باید از مقامات ایرانی بخواهد که با سفر کارشناسان و گزارشگران سازمان ملل از جمله گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران موافقت بکند.

سوم اینکه اسکان پناهجویان ایرانی که وضعیت پناهندگی‌شان در کشورهایی چون ترکیه به رسمیت شناخته شده به سرعت و عادلانه صورت بگیرد.»

مسئول امور حقوق بشر دولت آلمان و نمایندگان نهادهای حقوق بشری که با دویچه وله صحبت کردند متفق‌القولند که مذاکرات هسته‌ای با ایران مسئله حقوق بشر را تحت‌الشعاع قرار داده، روی کارآمدن دولت حسن روحانی تابحال تأثیری مثبت در جهت بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران نداشته و شمار مجازات‌های اعدام‌ها نیز در این کشور کاهش نیافته است.

اقتباس از: دویچه وله، با تغییراتی توسط پادماز.