سالها پیش ودر روزهای آخر ماه رمضان زمانی که عید فطر راجشن می گرفتیم متوجه تفاوت میان عربها ومهاجران غیرعرب می شدیم. گرچه نامیدن عید فطر با لفظ “عید عربا” از سوی مهاجران غیرعرب وبومیان غیرعرب مسلح به قدرت مرکزبه منظور کاهش اعتبار این عید بزرگ درسطح جامعه بود اما این عید به عنوان یکی از مهمترین نمادهای فرهنگی نزد ملت عرب باقی ماند.
در نگاه عامیانه که معتقد است ” گذر زمان همه چیز را تغییر می دهد” نوعی امیدواری به آینده وجود دارد، اما در احواز گذر زمان عقربه زندگی ملت عرب را به عقب بازگرداند. گذر زمان طرح های غیرانسانی دولت مرکزی ایران را در اقلیم عربی احواز به پیش برد واین یعنی فلاکت وبدبختی برای صدها هزار انسان عرب.
با گذر هرچه بیشتر زمان ودر ظرف کمتر از ده سال بیش از دوسوم زمین های کشاورزی مرغوب که درمیان ویا اطراف رودخانه های کارون وکرخه ودز واقع هستند، توسط دولت مرکزی ایران به تاراج رفت ودرحدود یک میلیون عرب حاشیه نشین شهرهای احواز، سوسه، تستر، دسبول ومحمره وغیره شدند.
به همت دولت مرکزی ایران وبا کمک بومیان مسلح به قدرت دولت مرکزی ومزدوران آسیمیله شده، ساعت وزمان برای ملت احواز وارونه چرخیده است. هر روز که می گذرد ملت عرب بخش جدید از دارائی هایش نظیر زمین کشاورزی وآب و تالاب ها ودشت ها را از دست می دهد. کار به جایی رسید که اتخاذ سیاست سرزمین سوخته از سوی دولت مرکزی ایران در این اقلیم عربی، حتی هوا را نیزآلوده ساخته است.
تراکم نتایج زیانبار سیاست های استعمار وچپاول وغارت از سوی دولت مرکزی ایران در اقلیم احواز همزمان با افزایش خودآگاهی ملی نزد مردم عرب، سبب شد تا انتفاضه تاریخی آوریل ۲۰۰۵ شعله ور شود وطرح های نیرنگ وگمراهی دولت مرکزی را بسوزاند.
دوره پس از انتفاضه آوریل دوره ای دیگر است. در این دوره مفاهیم ملی نوینی درخودآگاه ملت عرب نمایان شد وبرخی مفاهیم دوره سابق دچار تحول شدند. غیر از سالیاد انتفاضه که هرساله صدها جوان عرب به دلیل زنده نگه داشتن آن، روانه زندان ها می شوند مفهوم عید فطر نیز نزد ملت عرب احواز دچار تحول شد.
عیدفطر از یک مناسبت فرهنگی بدون هیچ دلالت سیاسی به یک عید ملی که متضمن مفهوم مقاومت واستقامت ملت عرب دربرابر سیاست های نژادگرایانه دولت مرکزی ایران است، تحول یافت. دلیل بر این سخن، حضور انبوه جوانان عرب ملبس به دشداشه وچفیه وعقال درسطح تمامی شهرهای اقلیم احواز است. علاوه بر این حضور همگانی، تظاهرات صدها جوان عرب در روز عید فطر را می توان نام برد که با شعرخوانی وذکر شجاعت ها وفداکاری های شهیدان وزندانیان سیاسی راه مبارزه ملی عرب احوازی همراه می شود.
در دوره قبل ازانتفاضه، گرچه ملت عرب احواز عید فطر را به عنوان بخشی اساسی از سنت ومیراث فرهنگ عربی خود می دانست وآنرا جشن می گرفت اما این امر غیراز تمسک به هویت عربی دلالت سیاسی دیگری نداشت. در اولین عیدفطر پس از انتفاضه آوریل ۲۰۰۵ همزمان با تظاهرات هزاران جوان عرب احوازی وبه شهادت رسیدن دوتن از آنان به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، مفهوم سنتی مردم عرب از عید فطر دستخوش تغییر شده وبه مناسبتی همراستا با انتفاضه مبدل شد. ادامه تظاهرات فعالان عرب در ایام عیدفطر سال های بعد وسردادن شعارهای ملی وقدردانی از شهیدان واعدام شدگان وزندانیان عرب در این روز، مفهوم جدید ملی وسیاسی این عید را بیش از قبل آشکار ساخت.
درفضای امنیتی سرکوب واعدام های علنی در احواز، بی شک به تن کردن لباس عربی خود دلالت روشن دارد. این تجلی هویت عربی اقلیم احواز ازپس چنگال های دولت استعمارگر ایران ولو برای مدت چند روز، چنان مرکزگرایان ومافیای غیرعرب حاکم براحواز را به وحشت می اندازد، که حتی توان تحمل برگزاری جشنی مردمی که مسئولان نظام مجوز آنرا صادر کرده اند را ندارند.
آنچه روشن است برخلاف تلاشهای دولت مرکزی ایران ومزدورانش وآسمیله شدگان درراستای ضربه زدن به انتفاضه ومتوقف ساختن آن ویا حتی منفی وانمود کردن نتایج آن، انتفاضه کاملا فعال پیش رفته، به گونه ای که وسعت ونوع فعالیت سیاسی ملی عرب احوازی را در داخل وخارج تحت تاثیر قرار داد.
بنابراین درپس سفیدی دشداشه هایی که خیابان های احواز را ولو برای چند روز فرا می گیرند قدرت مسالمت آمیز ملتی نهفته است که انتفاضه اش مفهوم یک عید سنتی وهمه گیر را تغییر داد. در چنین فضایی بود که شعار مقاومت عرب احوازی، عباس اسحاقی از ابیات آتی سروده ای ملی ساخت:
ای فرزند احواز، کمر همت ببند وسروده ای احوازی سربده
