راهپیمایی یک ماهه زنان بلوچ

سکوت رسانه های فارسی زبان توجیه پذیر نیست 

رسانه های مختلف جهان از جمله سی ان ان، و بی بی سی انگلیسی و بخش اردو آن راهپیمایی اعتراضی ۷۵۰ کیلومتری دهها زن بلوچ از شهر کویته تا کراچی را تحت پوشش قرار دادند. کاروان اعتراضی زنان بلوچ که با لبان تناسه زده و پاهای تاول زده در اعتراض به جنایات بیشمار ارتش پاکستان بر علیه بلوچها، در میان استقبال مردم کراچی وارد آن شهر شدند راوی دردی است فراموش شده. یکی از زنان معترض بلوچ به بی بی سی اردو می گوید اگر انسان چیز یا شئیی را گم کند سراسیمه و شاید دیوانه وار در جستجوی آن به همه جا سر می زند. حال هزاران زن بلوچ فرزندان، همسران، پدران، و برادران خود را گم کرده اند، و برای یافتن آنها خواهان مداخله سازمان ملل می باشند. مردانی که در طی چند سال گذشته توسط سازمان مخوف اطلاعات ارتش پاکستان بنام آی اِس آی ربوده شده اند. آمار دقیقی از ناپدیدشدگان وجود ندارد. سازمان های مدنی و حقوق بشری بلوچستان تعداد ناپدید شدگان را بین ۱۸هزار تا ۲۴ هزار بلوچ اعلام کرده اند. این در حالی است که بر طبق آمار رسمی دولت مرکزی و ارتش پاکستان این رقم کمتر از دو هزار نفر می باشد. اگرچه تا به امروز اجساد مثله شده بیش از ۱۰۰۰ فعال سیاسی بلوچ پیدا شده است. رسانه های فارسی زبان از جمله بی بی سی و صدای آمریکا و غیره که بسیاری از وقایع ظاهرا “بیربط” کشورهای دور و نزدیک را تحت پوشش قرار می دهند، در مورد جنایات ارتش پاکستان بر علیه بلوچ ها و راهپیمایی اعتراضی ۷۵۰ کیلومتری زنان بلوچ سکوت اختیار کرده اند. زیرا برای آنها این موضوع هیچگونه ربط و یا ارزش خبری ندارد. این در حالی است که مثلاً بی بی سی انگلیسی و اردو و بخش اردو صدای آمریکا همانند بسیاری از شبکه های خبری جهان از جمله پرس تی وی (تلویزیون انگلیسی زبان  جمهوری اسلامی) آن را  تحت پوشش خبری و تفسیری قرار داده اند. حال برای لحظه ای تصور کنید اگر این راهپیمایی طولانی توسط زنان یکی از کشورهای آمریکای لاتین یا ویتنام و کامبوج صورت می گرفت، راویان و تحلیلگران ایرانی در رسانه های فارسی زبان قصه سرایی می کردند و رفقا در مقالات خود نوحه سرایی! اما حسرتا که آه بلوچ نه اثری دارد و نه انعکاسی!

علت این بی تفاوتی عمدی و یا سهوی برخی از دست اندرکاران ایرانی الاصل اینگونه رسانه های فارسی زبان داستانی است پیچیده اما در عین حال ساده که ریشه در ضمیر ناخودآگاه تبعیض گرای فرهنگ ایرانی دارد. البته این بی تفاوتی مختص رسانه های معروف فارسی زبان نیست بلکه تقریبا اکثر مجاری خبری و تحلیلی اینترنتی، صوتی و تصویری فارسی زبان در این بیمهری به نوعی شریک هستند. پرداختن به ریشه های فرهنگی ـ سیاسی این رفتار تبعیض گرا و بی تفاوت مابانه از حوصله این نوشتار کوتا خارج است، زیرا هدف اصلی این مقاله خبررسانی و تشریح واقعه ای است که در منطقه ما سابقه نداشته و فقط می توان آن را با کارزار سیاسی مادران فعالان سیاسی مفقود شده در دیکتاتوری های نظامی آمریکای لاتین نظیر شیلی و آرژانتین  در دهه های هفتاد و هشتاد میلادی مقایسه کرد. ارتش پاکستان که پدر نامشروع و قابله جریاناتی نظیر طالبان و القاعده می باشد، به مراتب از ارتش های شیلی و آرژانتین خطرناکتر و قدرتمندتر است. ضرب المثلی است در مورد کشورها و ارتش ها که می گویند هر کشوری صاحب ارتش است. اما تنها ارتش پاکستان است که صاحب یک کشور می باشد. به همین دلیل تعجب آور نیست که علیرغم بوجود آوردن القاعده و طالبان و پناه دادن اسماء بن لادن، دولت آمریکا همچنان سالیانه بیش از یک و نیم میلیارد دلار کمک به ارتش پاکستان می کند. متاسفانه دولت هایی نظیر آمریکا و بریتانیا که ادعای دفاع از حقوق بشری آنها در سراسر گیتی گوش همه را کر کرده است، در مقابل جنایات بیشمار ارتش پاکستان بر علیه بلوچ ها نه تنها سکوت اختیار کرده اند بلکه در عمل و بخصوص از طریق ارائه کمک های بلادریغ به پاکستان در سرکوب و کشتار بلوچها نقش غیر مستقیمی دارند.

بعد از فروپاشی استعمار بریتانیا در شبه قاره هند و تشکیل کشور پاکستان و اشغال نظامی حکومت کلات (بلوچستان پاکستان) توسط ارتش آن کشور، بلوچها در طی ۶۵ سال گذشته پنج قیام مسلحانه بر علیه ارتش پاکستان و استقلال بلوچستان داشته اند. قیام اخیر چند سال پیش بصورت مسالمت آمیز آغاز شد که با سرکوب و کشتار رهبران بلوچ از جمله اکبر بگتی توسط ارتش پاکستان روبرو گشت. سپس گروه های مختلف چریکی نظیر ارتش آزادیبخش بلوچستان، جبهه آزادیخواه بلوچستان با تشدید عملیات مسلحانه بر علیه ارتش پاکستان، خشونت ارتش پاکستان را با خشونت جواب دادند. در طی چند سال گذشته ارتش پاکستان با اختیار و خودسری مطلق هزاران بلوچ را دستگیر و شکنجه نموده است. معمولا بعد از شکنجه اجساد تکه تکه شده مفقودالاثرها برای “عبرت” دیگران در شهرها و روستاهای بلوچستان رها می شوند. حتی کمیسیون حکومتی حقوق بشر پاکستان حداقل پنج گزارش در مورد “مفقودالاثرها” در بلوچستان منتشر کرده است. راهپیمایی بی سابقه زنان بلوچ بخشی از اعتراضات مردم بلوچ بر علیه دستگیری ها و کشتار بی وقفه بلوچها توسط ارتش پاکستان می باشد. ارتش پاکستان بغیر از اعمال خشونت مطلق هیچ راه و چاره ای برای حل مسئله بلوچستان ارائه نمی دهد. در نتیجه حس بدبینی و نفرت اکثریت مردم بلوچ در پاکستان برعلیه این کشور و ارتش آن به نقطه غیر قابل بازگشتی رسیده است.

متاسفانه علاوه بر سکوت رسانه های فارسی زبان در خارج از کشور، بلوچها در ایران و بخصوص فعالان مدنی و رهبران مذهبی بلوچ که در نماز جمعه ها از حقوق تمامی مسلمانان، از چچن گرفته تا سوریه، دفاع می کنند، اجازه اظهار نظر در مورد مظالم و جنایات جاری بر علیه برادران و خواهران بلوچ خود در آنسوی مرز را ندارند. شوربختانه تبعیض و ستم در بلوچستان ایران نیز بیداد می کند و حتی رسانه های استانی نه تنها اجازه پرداختن به موضوع بلوچستان و جنایات ارتش پاکستان را ندارند، بلکه از شرکت در همایش های رسانه ای در استان نیز محرم می باشند. نمونه مضحک آن همایش رسانه ای اخیر در چابهار بود که غیبت رسانه‌‌های محلی استان حتی داد خبرگزاری مهر را هم درآورد. در نتیجه بیصدایی ملتی که صدها فرسنگ جاده بیابانی و کوهستانی را با پاهای تاول زده در جستجوی فرزندان، برادران، پدران و همسران خود می پیماید، نشانه ظلمی است که به مردم بلوچ در هر دو سوی نوار مرزی می رود. ظلمی که برای بسیاری نه خبر است و نه می خواهند که “خبرساز” شود. بهر روی علیرغم سکوت خبری رسانه های فارسی زبان در داخل و خارج از کشور، این موج اعتراضی زنان شجاع بلوچ بعد از یک ماه گذر از کوه و دشت و صحرا به مقصد خود در کراچی شهری که در آن قریب به یک و نیم میلیون بلوچ سکونت دارند، رسید.  تعداد زیادی از بلوچها از جمله پیرمردان بالای هفتاد سال تا نوجوانان دوازده ساله بلوچ از این راهپیمایی حمایت می کردند. یکی از این بچه های دوازده ساله بلوچ در مقابل سوال خبرنگار که از او می پرسد آیا بعد از صدها کیلومتر پیادروی خسته نشده است. او در جواب می گوید تا زمانی که نشانی از پدر مفقود شده خود نیابد، هرگز خسته نخواهد شد.

عبدالستار دوشوکی

مرکز مطالعات بلوچستان