گزارش رویترز از نقش استراتژیک احواز دربحران جاری خاورمیانه

خبرگزاری رویترز روز جمعه ۱۶ آگوست ۲۰۱۳ گزارشی درباره نقش استراتژیک ملت عرب احواز دربحران جاری خاومیانه منتشر کرد. رسانه های خبری فارسی زبان ومرکزگرا نظیر صدای آمریکا در ترجمه هایی که از این گزارش ارائه داده اند، بخشی های مهمی از این گزارش را نادیده گرفته اند.

علاوه براین، رسانه های فارسی زبان اقدام به جهت دهی سیاسی این گزارش کرده، به گونه ای که رویکردی منفی از مبارزات ملت عرب احواز را به خواننده القاء می کند. از طرف دیگر در گزارش رویترز بر نام  “عربستان” به عنوان نام مورد قبول ساکنان اصلی یعنی عرب های اقلیم احواز، تاکید شده است.

نام “عربستان” گرچه نام اقلیم احواز در دوره قاجاریه بوده است اما در حال حاضر ، “الاحواز” نام رایج و مورد اقبال مردمی است.

ترجمه گزارش رویترز از نقش استراتژیک ملت عرب احواز در بحران جاری خاورمیانه به شرح آتی است:

افراد مسلح عرب هفته گذشته خط لوله گاز در ایران را منفجر و این حمله را به برادران مسلح خود در سوریه تقدیم کردند. این اقدام به منزله نمونه ای از تاثیر جنگ داخلی سوریه و گسترش درگیری ها به سراسر منطقه ای است که می تواند پیامدهای انفجاری برای ایران داشته باشد. این انفجار در شهر معشور  و دو روز پس از آن به وقوع پیوست که حسن روحانی، رئیس جمهوری جدید ایران فعالیت دولت خود را آغاز کرد. این شهر که در جنوب غرب ایران واقع است وبیشترین ذخایر نفتی ایران را دربرمی گیرد وطن مردم عربی است که به عربهای احواز معروف هستند.

عرب های احواز ملتی  هستند که در بر گرفته شده از سوی ملت فارس هستند که معتقدند کشور آنها از سوی ایران اشغال شده است و برخی خواهان استقلال وبرخی خواهان حکومت خودگردان هستند. در این روزها که رویارویی فرقه ای و ملی میان کشورهای عربی و ایران، جنگ در سوریه و عراق و ناآرامی ها در بحرین را شعله ور ساخته، احوازی ها در جهان عرب اهمیت ویژه ای یافته اند.

تهران هر گونه ادعا در مورد نارضایتی شدید بین دولتمردان جمهوری اسلامی و عرب های احواز را رد می کند و انتشار چنین گزارش هایی را توطئه خارجی برای تسلط بر نفت احواز می داند.

سالیان متمادی است  که مناطق عرب در احواز ناآرام بوده اند و هم اکنون برخی از عرب های احوازی خود را بخشی از درگیری بزرگتری بین ایران شیعه و کشورهای عرب سنی می دانند.

با وجودی که اکثریت قریب به اتفاق احوازی ها شیعه هستند، اما بعضی از آن ها با انقلابیون سوری که بیشتر آن ها سنی هستند و با حکومت مورد حمایت ایران به رهبری بشار اسد مبارزه می کنند، حس همدردی دارند.

یک فعال عرب احوازی از داخل احواز به رویترز گفته است “سرزمین ما اشغال شده است و مردم سوریه در سایه یک حکومت دیکتاتوری روزگار می گذرانند که به منافع ایران در منطقه خدمت می کند. اگر بشار سقوط کند، ایران نیز سقوط خواهد کرد و این شعار احوازی ها است.”

عربستان

جمهوری اسلامی به طور قطع پس از سقوط اسد نیز به بقای خود ادامه خواهد داد. اما این شعار نمایانگر این واقعیت است که  تحولات سوریه برای ثبات اقلیم الاحواز تهدید بسیار جدی تلقی می شود. عرب های احواز اقلیم خود را “عربستان” می نامند، که از نظر منابع طبیعی از جمله غنی ترین نقاط جهان محسوب می شود.

یک گروه نظامی احوازی اعلام کرده است خط لوله را با مواد منفجره ساخت داخل منفجر کرده است تا به تلافی بدرفتاری مقامات جمهوری اسلامی با ملت عرب احواز و نقش تهران در سوریه و عراق، به اقتصاد ایران ضربه بزند.

“گردان های شهید محی الدین آل ناصر” که مسئولیت حمله های گذشته به ساختارهای زیربنایی انرژی ایران را به عهده گرفته بود، با انتشار بیانیه ای اعلام کرد «این عملیات قهرمانانه  به دشمن ایرانی پیامی ارسال می کند که مقاومت ملی احواز از توانایی وارد کردن ضربه های دردناک به تاسیسات دشمن ایرانی در داخل و خارج از احواز برخوردار است.”

این گروه تهدید کرده است که با هماهنگی با ملت های کورد و بلوچ درایران فعالیت های خود را تشدید خواهد کرد. ملل مذکور نیز از بدرفتاری شدید دولت ایران با آنها ناراضی هستند.

اقلیم احواز یک منطقه شبه مستقل بود که در سال ۱۹۲۵ میلادی تحت کنترل دولت مرکزی ایران درآمد و نام آن تغییر داده شد. احوازی ها این حادثه را آغاز فارسی سازی سیستماتیک اقلیم خود می دانند.

اعراب احوازی خواهان یک کشور مستقل در ورای مرزهای خوزستان هستند که از مرزهای عراق آغاز می شود و تا تنگه خلیج ادامه می یابد.

 صدام حسین، رهبر پیشین عراق تلاش کرد تا در دوران جنگ ایران و عراق، احواز را به عراق ملحق کند . صدام و کشورهای عرب حامی او شعار «آزادسازی» احوازی ها را در مرکز این هدف قرار داده بودند.

استقلال طلبان احوازی در سال ۱۹۸۰ با حمایت عراق ۲۶ ایرانی را در سفارت ایران در لندن به گروگان گرفتند. نیروهای ویژه بریتانیا پس از محاصره ۶ روزه به سفارت یورش بردند و در نهایت ۲ گروگان و ۵ گروگانگیر کشته شدند.

هزاران عرب احوازی در زمان جنگ به عراق منتقل شدند و در آنجا ساکن شدند. این گروه پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ وبه قدرت رسیدن شیعیان دراین کشور دیگر در امان نبودند.

قضیه احواز که مورد سوء استفاده ملی گرایان سکولار عرب همچون صدام قرار گرفته بود، هم اکنون در گرایش های فرقه ای در مورد درگیری سوریه که سنی ها و شیعیان را دو قطبی کرده، کشیده شده است.

اکثریت عرب های احوازی شیعه هستند اما طی سال های اخیر برخی از آن ها سنی شده اند.

یکی از فعالان عرب احوازی از داخل احواز به رویترز گفته است که به دلایل سیاسی به مذهب سنی روی آورده است. این شخص درپی سفری که به مشهد داشته و با شماری از ایرانی های فارس در یک کوپه قطار همسفر شده است، تمسخر اعراب به واسطه این فارس ها را علت گرایش خود به تسنن معرفی کرده است.

این در حالی است که امیر عبداللهیان، معاون امور خارجه و عرب ایران در کویت به خبرنگاران گفته بود در احواز هیچ سنی وجود ندارد. اما سنی های سراسر جهان عرب به حمایت از احوازی ها برخواسته اند.

احمد العلوانی؛ نماینده مجلس عراق در نا آرامی های اخیر و راهپیمایی های چندین ماهه علیه رهبری شیعه در این کشور در استان انبار فریاد می زد “ما به مردم خود در احواز پیام می دهیم: ما می آییم!”.

در پادشاهی سنی بحرین که تهران به تحریک اعتراضات اکثریت شیعه از سال ۲۰۱۱ تاکنون (علیه سنی ها) متهم شده است، نام خیابانی در این کشور به نام «خیابان الاحواز عربی» تغییر داده شده است.

نماینده تلویزیون سنی و پان عرب شبکه الوصال که از کشور عربی سعودی پخش می شود در حالی که اشک می ریخت و رنج های عرب های احواز را بازگومی کرد پس از آن که از نارحتی و تاسف به خود آمد به رویترز گفت:” ما باید در کنار احوازی ها به عنوان یک مسلمان که ما را ندا می دهد، بایستیم.”

یک لشکر «ارتش آزاد سوریه» به نام «لشکر احواز» است، اما این گروه ادعا می کند که هیچ انقلابی خارجی بین نیروهای نظامی آن فعال نیست.

حبیب نبگان، رئیس پیشین ائتلاف احزاب احوازی به رویترز گفته است «ما با جناح های مختلف انقلابیون (سوریه) رابطه داریم». شاخه نظامی این ائتلاف مسئول حمله هفته گذشته به خط لوله گاز در ایران بود.

او تاکید کرده است ” آن ها به اطلاعات احتیاج دارند و ما برای آن ها اطلاعات فراهم می کنیم و ما نیز به کمک کارشناسی نیاز داریم. بنابراین نوعی همکاری بین ما هست که در حال توسعه است”.

اعتراضات

مطرح شدن احواز همراستا با اهداف فرقه ای و ملی گرایی عرب به نوعی بهانه جمهوری اسلامی برای توجیه سرکوب عرب ها درکشور بوده است.

تهران ادعا می کند برای مقابله با توطئه های خارجی باید منابع طبیعی کشور را کنترل کند. مقامات ایران همچنین مملکت عربی سعودی، بریتانیا و اسرائیل را به ایجاد شورش و ناآرامی در احواز متهم کرده اند. با وجودی که بخش عظیمی از ۱۳۷ میلیارد بشکه ذخایر نفتی ایران در خاک احواز نهفته است اما بخش بزرگی از جمعیت برای گذران معیشت خود با چالش های بسیاری مواجه هستند.

طه  الحیدری، فعال عرب احوازی در نواری که مخفیانه در زندان ضبط شده بود، گفته است “از میدان های نفت و گاز به جز دود (پالایشگاه ها) چیزی نصیب ما نمی شود.” طه  اندک زمانی پس از انتشار این فیلم، به همراه دو برادر و یک دوستش اعدام شد.

این اشخاص اعدام شده در پی اعتراضات سال ۲۰۱۱ بازداشت شده و به اتهام محاربه با خدا وفساد فی الارض به اعدام محکوم شده بودند. یکی از این اشخاص در فیلم ضبط شده از آنان گفته بود که تحت شکنجه به جرم قتل و عضویت در یک گروه مسلح اعتراف کرده اند.

ایران نارضایتی و گلایه های مردم احواز را نادیده می گیرد و ادعا می کند گزارش هایی که در مورد بدرفتاری با آن ها منتشر می شوند، تبلیغات ضدجمهوری اسلامی هستند و درعوض به عرب بودن وزیر دفاع سابق ایران اشاره می شود.

سازمان عفو بین الملل به سند سری دولت جمهوری اسلامی ایران اشاره می کند که در سال ۲۰۰۵ به بیرون درز پیدا کرد و به سیاستی اشاره می کند که براساس آن جمعیت عرب احواز کاهش داده می شود و افراد دیگری جایگزین آن ها شوند. این نامه اعتراض های جدی به همراه داشت که با اعمال زور مقامات امنیتی ایران سرکوب شد و بنا به گزارش سازمان عفو جهانی حداقل ۳۱ عرب احوازی کشته شدند.

همزمان با فرارسیدن سالگرد سرکوب سال ۲۰۱۱، فعالان احوازی همراستا با انقلاب های مردمی و ضد دولتی در مصر و تونس جهت به راه انداختن تظاهرات و «روز خشم» فرخوان دادند.

این تظاهرات با سرکوب مقامات جمهوری اسلامی روبرو شد و ده ها فعال احوازی بازداشت شدند. حداقل ۵ تن از این افراد به اتهام فعالیت های تروریستی در انتظار اجرای احکام اعدام هستند.

گروه های احوازی در مورد اعلام استقلال و یا دستیابی به قدرت در یک ایران دموکراتیک و فدرال اختلاف نظر دارند.

ابوخالد، یکی از اعضای بزرگترین حزب فدرالیست اهوازی به رویترز گفته است “ما حق داریم ادعای استقلال کنیم، اما آیا این کار در چنین برهه ای امکان پذیر  است؟  او می افزاید: من چنین معتقد نیستم”

در انتهای این گزارش عضو مذکور حزب همبستگی اهواز گفته است: ما  باید عملگرا باشیم تا همانند سرخ پوستان امریکا  به تاریخ ملحق نشویم”.